Alle baby’s hebben baat bij voorlezen, maar prikkelbare baby’s die veel huilen zijn er verreweg het meest bij gebaat. Dat is de conclusie uit het onderzoek van Heleen van den Berg waarop ze afgelopen dinsdag aan de universiteit van Leiden promoveerde.
Voorlezen heeft zin bij temperamentvolle baby’s die veel huilen bij dagelijkse praktijken als aan tafel zitten en in bad gaan. ‘Dat geeft een negatieve interactie tussen ouder en kind’ , zegt Van den Berg. ‘Ouders reageren daar vaak overmatig op of negeren hun kinderen juist meer.’ Uit haar onderzoek blijkt dat voorlezen die interactie weer kan verbeteren.
Van den Berg keek naar het BoekStart-project. Ouders ontvangen drie maanden na de geboorte van hun kind een waardebon voor een koffertje met een boekje en een gratis lidmaatschap van de bibliotheek. Volgens het onderzoek van Van den Berg blijkt dat te werken. Na zeven maanden waren de uitkomsten al duidelijk hoger dan bij ouders die hun kind niet voorlazen. Na een periode van zeven maanden hebben baby’s die worden voorgelezen een uitgebreider woordenschat.
Bij prikkelbare baby’s is er nog een bijkomend voordeel: ze ontwikkelen sneller. Prikkelbare kindjes lopen meer risico om achter te blijven in vergelijking met rustige kindjes omdat ze gevoeliger zijn voor omgevingsfactoren. Terwijl juist ouders van baby’s die snel en veel huilen door al het huilen vaak niet eens beginnen aan voorlezen.
‘Voor zover ik weet, is bij onderzoek naar taalontwikkeling bij baby’s nooit onderscheid gemaakt op basis van temperament’, zegt Paula Fikkert, hoogleraar eerste taalverwerving aan de Radboud Universiteit en niet betrokken bij dit onderzoek. Volgens haar is het lastig om de woordenschat van een baby te meten. ‘Ouders rekenen veel woorden uit de boekjes ook mee tot de woordenschat van hun baby. Ze gaan ervan uit dat ze die begrijpen. Zo kan een te grote woordenkennis verondersteld worden.’
Van den Berg: ‘Om dat te voorkomen zijn in mijn lijst alleen ‘gewone’ woorden opgenomen (au, oh, beh, boe, vis, wagen) en geen woorden die typisch zijn voor de boekjes (olifant, kabouter).’
