De cijfers laten opvallend goede resultaten zien. Ruim een jaar na de introductie van een vernieuwde aanpak rond een geplande keizersnede, is de opnameduur op de afdeling Verloskunde van het Catharina Ziekenhuis bijna gehalveerd. Vrouwen kunnen de dag na de keizersnede naar huis. Zij geven aan vooral het sneller thuis herstellen als positief te ervaren.
Regie-verpleegkundige Daphne Hanegraaf van het Catharina Ziekenhuis onderzocht vooraf in hoeverre patiënten en verpleegkundigen open stonden voor de veranderingen. Met dit project is zij genomineerd voor de Truus Vanlier-prijs. Maandag 30 januari 2023 presenteert zij haar onderzoek in Ede op het jaarlijkse symposium Zorg rond de pasgeborene voor alle professionals in de geboortezorg.
Naar beproefd voorbeeld bij darmchirurgie
De huidige zorg is gericht op sneller herstel na een chirurgische ingreep. Bij een darmoperatie wordt een zogenaamd ERAS-programma (enhanced recovery after surgery of verbeterd herstel na een operatie) al met succes toegepast. Tot november 2021 hielden patiënten na een keizersnede verplicht twaalf uur bedrust. Zij gebruikten langdurig een katheter om te plassen en bleven minimaal 48 uur in het ziekenhuis opgenomen.
Met het ERAS-herstelprogramma is de zorg na een keizersnede in het Catharina Ziekenhuis geoptimaliseerd. Vrouwen herstellen sneller met een kortere ziekenhuisopname en patiënten en zorgverleners zijn zeer tevreden. Bijkomend effect is dat door kortere ziekenhuisopnamen de kosten afnemen. Door de kortere ligduur kan het ziekenhuis meer mensen helpen.
De veranderingen op een rij
Wat is er voor, tijdens en na de keizersnede aangepast? Vooraf krijgen de aanstaande moeders duidelijke voorlichting over wat zij mogen verwachten. Tot kort voor de ingreep mogen vrouwen een koolhydraatrijke drank drinken, waardoor ze minder honger hebben. Dit maakt dat lichaamsreserves beter behouden blijven, de spijsvertering weer sneller op gang komt en de vrouw zich na de operatie beter voelt.
Tijdens de operatie laten zorgverleners de navelstreng standaard minimaal een minuut uitkloppen. Daarnaast bevorderen zij bij een goede start van het kind, snel huid-op-huidcontact zonder tussenkomst van de kinderarts. De anesthesist geeft een ruggenprik en de patiënt wordt in de buikwond plaatselijk verdoofd.
Na de operatie krijgen de vrouwen andere pijnstillers dan voorheen. Dit is onder andere belangrijk vanwege eventuele borstvoeding. Bovendien geven deze pijnstillers minder bijwerkingen. Zes uur na de operatie worden de katheter en het infuus verwijderd en mag de patiënt haar bed uit. Zij wordt gestimuleerd om snel weer te gaan bewegen, bijvoorbeeld door aan tafel te eten. Lichaamsbeweging na een keizersnede stimuleert de bloedsomloop, wat het risico op bloedstolsels verlaagt. Beweging stimuleert ook de darmen en dat bevordert een goede spijsvertering. Bovendien kan een mobiele moeder haar pasgeborene dan ook zelf verzorgen.
Intensieve samenwerking
Daphne Hanegraaf deed haar onderzoek om af te studeren als HBO-verpleegkundige: “De nieuwe aanpak werd een succes door de inzet van velen. De afdeling Verloskunde van het Catharina Ziekenhuis werkt intensief samen met verpleegkundigen, klinische verloskundigen, gynaecologen, anesthesisten, fysiotherapeuten, preoperatieve screeners, lactatiekundigen, diëtisten, eerstelijns verloskundigen en kraamzorgverzorgenden.”
